Wat kan je doneren? Ontdek het lichaam
Het oogweefsel
Wat is de functie van het hoornvlies?
Het hoornvlies beschermt je oog en zorgt dat je beelden scherp ziet. Het hoornvlies is het voorste deel van je oog en heeft een doorsnede van ongeveer een centimeter.
Wat als het hoornvlies niet goed werkt?
Met een helder hoornvlies kun je goed zien. Door een infectie, beschadiging of aangeboren afwijking kan het hoornvlies troebel worden.
Je ziet dan alleen vage vormen of alleen licht en donker. Een bril of contactlenzen helpen dan niet.
De longen
Wat is de functie van de longen?
Je longen halen zuurstof uit de lucht. Deze zuurstof geven ze aan je bloed.
Ook halen je longen afvalstoffen uit je lichaam.
Wat als de longen niet goed werken?
Als de longen niet goed werken, krijgt het lichaam onvoldoende zuurstof. Je kunt dan erg kortademig en benauwd worden.
Longziekten zijn meestal erfelijk. Maar soms kunnen je longen ook ziek worden door roken.
Als de longen niet goed werken, worden één of twee longen vervangen. Een longtransplantatie is een gevaarlijke en zware operatie.
Longtransplantatie
De wachttijd voor donorlongen is circa 1,5 jaar.
Eind 2023 stonden er 141 mensen op de wachtlijst voor longen.
In 2023 ontvingen 108 mensen donorlongen.
De hartklep
Wat is de functie van hartkleppen?
Je hart pompt het bloed door je lichaam. Je hartkleppen zorgen dat het bloed niet terugstroomt in je hart.
Dat bloed mag maar één kant op worden gepompt.
Hartkleppen zijn dus een soort deurtjes die open en dicht kunnen.
Wat als de hartklep niet goed werkt?
Soms sluiten de hartkleppen niet goed. Het lichaam krijgt dan te weinig zuurstof doordat het zuurstofrijke bloed zich vermengt met het zuurstofarme bloed.
Iemand met slecht werkende hartkleppen wordt moe en slap.
Hartklep transplantatie
In 2023 zijn er 242 hartkleppen gedoneerd in Nederland. Begin 2024 stonden er 3 mensen op de wachtlijst voor een hartklep.
Het hart
Wat is de functie van het hart?
Het hart is een van de allerbelangrijkste organen in je lichaam. Zonder een hart kun je niet leven.
Het pompt het bloed naar alle delen van het lichaam. En dat is nodig, want in bloed zit zuurstof en dat heeft je lichaam nodig om te kunnen werken.
Wat als het hart niet meer goed werkt?
Dan heeft de hartspier onvoldoende kracht om goed samen te knijpen. Het hart lijkt dan een beetje op een ballon waar de rek uit is. Een hart met onvoldoende kracht pompt het bloed niet goed rond.
Harttransplantatie
Als het hart niet goed werkt is een harttransplantatie soms de enige oplossing, anders overlijdt de patiënt.
De wachttijd voor een donorhart is ongeveer 13 maanden.
Begin 2024 stonden er 124 mensen op de wachtlijst voor een hart.
In 2023 ontvingen 73 mensen een donorhart.
Bloedvaten
Wat is de functie van de lichaamsslagader?
Het belangrijkste bloedvat in je lichaam is de lichaamsslagader. Een andere naam is aorta.
Via de lichaamsslagader wordt bloed vanuit het hart door de rest van je lichaam gepompt.
Bij een volwassene gaat er elke minuut ongeveer vijf liter bloed door de lichaamsslagader.
Wat als de lichaamsslagader niet goed werkt?
Soms is de lichaamsslagader verslapt. Dan bestaat de kans dat de lichaamsslagader scheurt. Iemand bloedt dan dood. Als het gevaar op scheuren te groot is, kan de lichaamsslagader worden vervangen door een kunststof slagader.
Maar een kunststof slagader kan gaan ontsteken. Dan is een donorslagader de oplossing.
Transplantatie lichaamsslagader
Niet alle weefsels zijn schaars, er is dus niet voor alle weefsels een wachtlijst.
Voor de lichaamsslagader is op dit moment geen tekort.
De lever
Wat is de functie van de lever?
De lever maakt giftige stoffen onschadelijk. Ook maakt hij gal, dat ervoor zorgt dat vetten in het voedsel worden verteerd en opgenomen.
Ook maakt de lever belangrijke eiwitten die het lichaam nodig heeft.
Wat als de lever niet goed werkt?
Wanneer de lever geen giftige stoffen meer afvoert, verlies je je bewustzijn. Soms met dodelijke afloop.
Leverfalen kan plotseling ontstaan (acuut leverfalen) of zich over langere tijd ontwikkelen (chronisch leverfalen). Acuut leverfalen kan iedereen overkomen en is levensbedreigend.
Levertransplantatie
De wachttijd voor een lever is ongeveer een half jaar. 1 januari 2024 stonden 92 mensen op de wachtlijst voor een lever. In 2023 ontvingen 175 mensen een nieuwe lever.
Een levende donor kan ook een deel van de lever afstaan. De lever groeit namelijk weer aan, zowel in het lichaam van de donor als in dat van de ontvanger.
De alvleesklier
Wat is de functie van de alvleesklier?
De alvleesklier maakt de sappen die je maag gebruikt om je eten te verteren.
Ook maakt je alvleesklier het hormoon insuline. Insuline regelt de energie van het lichaam.
Wat als de alvleesklier niet goed werkt?
Zonder de alvleesklier kun je geen eten verteren. Als de alvleesklier geen of te weinig insuline maakt, heeft iemand suikerziekte.
Er is dan te veel suiker in het lichaam. Dat is schadelijk voor de nieren.
Alvleeskliertransplantatie
De wachttijd voor een alvleesklier is ongeveer 1,5 jaar.
Op 1 januari 2024 stonden er 37 mensen op de wachtlijst voor een alvleesklier.
In 2023 ontvingen 3 mensen een alvleesklier.
De nieren
Wat is de functie van de nieren?
Je nieren maken je bloed schoon.
Ze verwerken afvalstoffen en laten die uit je lichaam verdwijnen, samen met vocht dat te veel is (plas).
Wat als de nieren niet goed werken?
Als de nieren niet goed werken, kan het lichaam zichzelf vergiftigen. Dit komt omdat de afvalstoffen niet meer afgevoerd worden.
Tijdens het wachten op een transplantatie kan een nierpatiënt (tijdelijk) in leven blijven door dialyse.
Een niertransplantatie kan soms de enige oplossing zijn om beter te worden.
Niertransplantatie
Voor een nier is de wachttijd ongeveer 3,5 jaar (vanaf dialyse).
Op 1 januari 2024 stonden er 1.084 mensen op de wachtlijst voor een nier.
In 2023 ontvingen 501 mensen een donornier.
De dunne darm
Wat is de functie van de dunne darm?
Je dunne darm haalt alle voedzame stoffen uit het eten.
Je dunne darm is erg belangrijk voor je spijsvertering.
Wat als de dunne darm niet goed werkt?
Soms is de dunne darm te kort of neemt hij het eten niet goed op. De patiënt krijgt dan voeding via een slangetje.
Maar dat heeft risico’s zoals groeiproblemen, bloedvergiftiging en een slecht werkende lever.
Dunne darm transplantatie
Op dit moment staat er 1 persoon op de wachtlijst voor een dunne darm.
In 2023 ontving 1 persoon een dunne darm van een donor.
Als een patiënt een dunne darm van een donor nodig heeft is de wachttijd ongeveer een half jaar.
De huid
Wat is de functie van huid?
Je huid beschermt je lichaam tegen oververhitting, onderkoeling en uitdroging. Ook kan je met je huid dingen voelen.
Je huid bestaat uit drie lagen: de opperhuid, de lederhuid en onderhuids bindweefsel.
Wat als er iets mis is met de huid?
Het grootste gevaar voor de huid is verbranding. Verbranding kan zware littekens veroorzaken. Ook kun je kanker krijgen op je huid.
Donorhuid is belangrijk bij de behandeling van tweede- en derdegraads brandwonden. Donorhuid zorgt voor minder pijn en minder grote littekens.
Huidtransplantatie
Weefsels zijn niet allemaal schaars, er is dus niet voor alle weefsels een wachtlijst.
Voor huid geldt dat er op dit moment geen tekort is.
Het bot
Wat is de functie van botten?
Je botten geven je lichaam stevigheid. Zonder botten zou je in elkaar zakken.
Botweefsel bestaat uit kalk en lijm. De kalk zorgt voor stevigheid en de lijm voor buigzaamheid.
Wat als er iets mis is met het bot?
Wanneer je een bot beschadigt of breekt hoef je niet meteen nieuw bot. Je bot herstelt zich of groeit weer aan elkaar.
Bij oude mensen is soms donorbot nodig omdat het bot niet meer uit zichzelf herstelt.
Ook bij botkanker kan een bottransplantatie helpen.
Bottransplantatie
Botweefsel kan bewaard worden. Er is wel donorbotweefsel beschikbaar, maar het is niet altijd het juiste botweefsel voor de patiënten die erop wachten.
In januari 2024 stonden er toch 13 mensen op de wachtlijst voor botweefsel.
Donorwise beantwoordt jullie vragen
Ik hoorde over de donorwet? Wat houdt dit in?
In 2020 is de donorwet veranderd.
Alle Nederlanders van 18 jaar en ouder moeten hun keuze over orgaan- en weefseldonatie vastleggen in het Donorregister.
Mag ik donor zijn binnen mijn geloof?
Praat erover met iemand binnen je geloof die je vertrouwt. Kijk ook bij de module mening: orgaandonatie en geloof.
Zie je er nog wel mooi uit nadat je hebt gedoneerd?
Ja. Het uitnemen van organen en weefsels gebeurt altijd met veel zorg.
Artsen vinden het erg belangrijk dat de donor er netjes uitziet na de operatie. Ze nemen niets weg op plaatsen die zichtbaar zijn als iemand is opgebaard.
Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag! Aan de slag!